Nauw verweven met de groei van elektronica-
gigant Philips
Philips
Philips
Zonder Philips was Eindhoven vandaag misschien nog steeds een verzameling van een aantal kleine dorpjes.
01Door de grote werkgelegenheid die het bedrijf schiep, maakte Philips het kleine dorp Eindhoven groot.
Maar juist het vertrek van het bedrijf naar Amsterdam en allerlei andere plekken over de hele wereld, heeft er voor gezorgd dat Eindhoven en in het bijzonder het voormalige industrieterrein Strijp-S opnieuw tot bloei komt.
02 
03 Tot de dag van vandaag is de historie van Eindhoven zeer nauw verweven met elektronicagigant Philips.
Anton Philips begon in 1892 in een klein fabriekje aan de Emmasingel met de productie van gloeilampen, een product waarvoor hij een grote toekomst zag weggelegd.
Gloeilampen
Philips & Co produceerde 10 jaar na de start al zo’n 1,5 miljoen lampen. Om de productie te kunnen blijven doen, waren meer en meer ruimte, grondstoffen en mensen nodig. Om niet afhankelijk te zijn van leveranciers, liet Anton in 1916 de eerste fabriek bouwen op Strijp-S, die Philips van glas voorzag. Er kwam een kartonfabriek, een gasfabriek en een Natuurkundig Laboratorium (NatLab) om nieuwe technologieën
Vanaf 1928 gaat het hard met de ontwikkeling van Philips op Strijp-S.
Philips is met het industriegebied Strijp-S compleet zelfvoorzienend geworden. Van de grondstof tot en met het eindproduct in een doosje en het transport naar de consumenten: alles had het bedrijf in eigen hand.
Het Klokgebouw ziet het licht
In rap tempo ziet het Klokgebouw (fabriek voor Philite, de Philipsnaam voor bakeliet) het licht, gevolgd door de apparatenfabrieken op de Hoge Rug.
Er komt een Machinekamer, een Ketelhuis en zelfs in de Tweede Wereldoorlog krijgt Strijp-S nog een nieuw gebouw: het Veemgebouw met de typische afgeronde hoeken is bedoeld voor de opslag van onderdelen.
Innovatie technologie
Radiotechnologieën, televisies en scheerapparaten, maar ook de cd en de dvd komen uit de keuken van Philips. Op medisch gebied zette Philips de eerste stappen in röntgentechnologie.
Koningin Wilhelmina sprak vanuit het laboratorium met een draadloze radioverbinding de bevolking van Nederlands Indië toe. Einstein bracht een bezoek. Maar ook de eerste elektronische muziek komt uit het NatLab: onderzoeker Dick Raaijmakers deed de eerste stappen in het ontwikkelen van synthesizers en maakte er ook al muziek mee.
Philips zag niks in het project en stopte er geen energie meer in: een commerciële blunder, zo weten we met de kennis van nu. Denk daar nog maar eens aan als je op de elektronische klanken van het STRP-festival danst!
Telkens na een grote uitvinding maakte Philips een enorme groei door. Eerst met de radio, na de oorlog met de tv.
De expansie maakt het noodzakelijk dat er nieuwe industriegebieden bijkomen: Strijp-R en Strijp-T aan de andere kant van de Rondweg. De 27 hectaren van Strijp-S waren lang niet genoeg.
In de jaren ’70 is Philips in Strijp op zijn hoogtepunt: dagelijks werken er zo’n 10.000 mensen. In Eindhoven krijgt het gebied de naam ‘Verboden Stad’, omdat het door hekken en slagbomen omgeven werd. Je kwam er alleen met een pasje in.
02 
03 Telkens na een grote uitvinding maakte Philips een enorme groei door. Eerst met de radio, na de oorlog met de tv.
Dwaal met de Strijp-S Stories audiotour over het voormalige Philips-terrein en hoor de spannendste verhalen over heden en verleden van Strijp-S, waar innovatie altijd al de leidraad was.
Strijp-S Stories
Leer alles over de vrije geesten van het NatLab; wat er bruist en borrelt bij de jonge creatieven die zich verschuilen achter de gevels waar vroeger nog de dvd-speler werd ontwikkeld en hoor verhalen over papegaaien in tv-studio’s en de eerste elektronische muziek van Kid Baltan die dance-dj’s van nu nog altijd inspireert. En wat te denken van ’slimme’ vloeren en lantaarnpalen in de vorm van drones? Via de Strijp-S Stories audiotour hoor je het hele verhaal van Strijp-S, verteld door de betrokkenen zelf. De audiotour start bij de portiersloge en duurt ongeveer een uur. De app wijst je de weg. De verhalen zijn ook los van elkaar te beluisteren.
Strijp-S Stories is een initiatief van journalistencollectief Bureau Boven en is tot stand gekomen met hulp van Park Strijp Beheer, Cultuurfonds Strijp-S, VSB Fonds, Prins Bernhard Cultuurfonds en Philips. Met muziek en voice-over van Bram Kniest (St. Tropez, Go Back to the Zoo).
Strijp-S en het pré Philips tijdperk
2002 – VolkerWessels en gemeente Eindhoven kopen Strijp-S van Philips. Het omheinde industrieterrein wordt overgedragen en door Philips terug gehuurd. Philips zal namelijk nog een aantal jaren op Strijp-S actief blijven als hoofdgebruiker. De kopende partners richting de Publiek Private Samenwerking Park Strijp Beheer op. Een gemeenschappelijk bedrijf wat als doelstelling meekrijgt Strijp-S te transformeren tot nieuw creatief centrum van Eindhoven.
Park Strijp Beheer
2002/2005 – Onder leiding van Park Strijp Beheer wordt de plannen voor Strijp-S ontwikkeld.
Landschapper en stedenbouwer Adriaan Geuze van het bureau West8 krijgt de opdracht het stedenbouwkundig plan te tekenen en wordt aangesteld als supervisor om de plankwaliteit te borgen. Het plan wordt vastgesteld door de gemeenteraad van Eindhoven en zet in op een gemixd hoogstedelijk programma met wonen, werken en publieksfuncties.
Een belangrijk deel van de oude Philips fabrieken is aangemerkt als gemeentelijk (NatLab) en rijksmonument (de Hoge Rug en Klokgebouw). Deze gebouwen vormen samen met de historische structuur én gedachtegoed de rode draad van het stedenbouwkundig plan.
Van stedenbouwkundig plan
tot bestemmingsplan
2005/2006 – Het stedenbouwkundig plan wordt vertaald naar een bestemmingsplan. Met dit, door de gemeenteraad en Provincie, vastgestelde kader kan het nieuwe Strijp-S ook daadwerkelijk gerealiseerd worden.
Het vormt de basis voor de verdere planontwikkeling, afspraken met nieuwe ontwikkelpartners en start van de eerste zichtbare ingrepen op het terrein.
02 
03 Strijp-S opent zich naar de stad doordat het hekwerk geleidelijk, met verhuizing van de eerste Philips onderdelen naar elders, wordt teruggeplaatst. De eerste gebouwen komen hiermee letterlijk beschikbaar voor nieuw gebruik.
Het Klokgebouw (onder leiding van Trudo) en Glasgebouw (door Park Strijp Beheer) bijten de spits af. Trudo, Woonbedrijf en 3W (later vervangen door ING) sluiten zich bij de ontwikkeling van Strijp-S aan.
Zij sluiten samenwerkingsovereenkomsten met VolkerWessels. Op hoofdlijnen commiteert 3W zich hiermee aan de ontwikkeling pal langs het spoor (Spoorzone), Trudo aan het hart van Strijp-S gelegen tussen Torenallee en Philitelaan (de Driehoek, incl. Klokgebouw) en Woonbedrijf aan de woningbouwopgave gelegen tussen Torenallee en Kastanjelaan (Kastanjevelden). In alle gevallen blijft VolkerWessels aangesloten als ontwikkelaar en bouwer van deze gebiedstransformatie.
Door dit nieuwe ontwikkelconsortium wordt geïnvesteerd in de ontwikkeling van het gebied met als resultaat dat de Dutch Design Week, Strijp-S verkiest als haar nieuwe thuis. Eén van de grote gebeurtenissen die Strijp-S als nieuw creatief centrum op de kaart zullen zetten.
De ontwikkeling van Strijp-S
Een nieuwe creatieve,
stedelijke dynamiek.
2008/2012 – De ontwikkeling van Strijp-S zou zich in 4 fasen voltrekken, waarbij volgordelijk steeds ongeveer een kwart van het terrein getransformeerd zal worden.
Het vertrekscenario van Philips is hierin leidend. Hierdoor ontwikkeld Strijp-S zich naar het centrum van Eindhoven in plaats van andersom. Volgend op het initiatief van Woonbedrijf zet Trudo de transformatie van de voormalige Philips fabrieken, Gerard, Anton en Klokgebouw door.
VolkerWessels en Gemeente Eindhoven investeren via Park Strijp Beheer in de aanleg van de HOV-baan op Strijp-S, Philitelaan, Glaslaan, Kastanjelaan, Torenallee en een gebiedsbreed WKO systeem (Sanergy). Hierdoor opent Strijp-S zich letterlijk voor de stad met als gevolg is een sterk toenemende interesse van talloze ondernemers, kwartiermakers, horeca en evenementen om Strijp-S tot hun thuis te maken.
Slim ondernemen
in crisistijd
2012/2013 – Door de crisis vallen veel gebiedsontwikkelingen in Nederland stil maar Strijp-S weet juist steeds meer partijen aan zich te binden. Hierdoor stromen de voormalige Philips fabrieken vol met vers ondernemerschap.
Waar dit in 200o begon op anti kraak wijze wordt, pakt Strijp-S nu juist door met een sterk thematische aanpak met oog voor de verschillende communities. Om de planontwikkeling doorgang te laten vinden committeren de ontwikkelpartners zich aan pakket van maatregelen. Hierdoor wordt de sloop van veel Philips fabrieken uit- en later zelfs helemaal afgesteld.
Mobility-S pakt het parkeerprobleem aan met parkeergarages en er wordt een fonds opgericht (Fond-S) om nieuwe beeldbepalende initiatieven mogelijk te maken.
Nieuwe bewoners
2013/2015 – In de staart van de crisis worden door VolkerWessels de eerste 450 commerciële nieuwbouw koop- en huurappartementen gerealiseerd met de Blokken 59, 61 en 63. Om de nieuwe bewoners van Strijp-S te voorzien van een parkeerplek wordt door Mobility-S tussen de woningen en het spoor de eerste bovengrondse parkeervoorziening gerealiseerd.
Vlak voor dat deze bouwactiviteiten plaatsvinden host Strijp-S het prestigieuze Flying Dutch festival. Duizenden mensen maken hierdoor maximaal gebruik van de ruimte die hier beschikbaar is geworden door het vertrek van Philips. Strijp-S ontwikkelt zich in rap tempo tot living lab. Het Philips verleden vormt de basis voor een vooruitstrevende visie waarbij de nieuwe openbare ruimte en gebouwen worden voorbereid op de toekomst.
2016/heden – Nieuwbouw schikt zich naar de monumenten binnen het gebied.Het project Haasje Over van Trudo symboliseert deze ontwikkeling als geen ander. De oude Philips hal, al jaren het onderkomen van Area51, wordt niet meer gesloopt maar ingepast binnen de nieuwe plannen.
De nieuwe woningen van Trudo worden letterlijk over Area51 heen gebouwd. Strijp-S is klaar voor de volgende fase. Door alle ontwikkelpartners worden nieuwbouwplannen aan Strijp-S toegevoegd. Dit resulteert in een nieuwe bouwgolf van 2.000 woningen en 25.000 m2 nieuwbouw voor creatief ondernemerschap.
Wat is de visie
van Strijp-S
Het voormalig Philips-terrein dat diep gegraveerd zit in het collectieve geheugen van Eindhoven, wordt herontwikkeld tot een bijzondere plek.
Living lab
Strijp-S
Het verbeteren van de levenskwaliteit voor bezoekers en bewoners (gebruikers) staat centraal in het living lab Strijp-S.